Τὸ «Μαρτύριο τῶν ἁγίων σαράντα γυναικῶν καὶ τοῦ ἁγίου Ἀμμῶν» εἶναι τὸ τρίτο βιβλίο τῆς σειρᾶς «Θρακικὸ Ἁγιολόγιο», μιᾶς συμπιληματικῆς συλλογῆς ἁγιολογικῶν ἔργων, ὅπου ἐξιστοροῦνται ὁ βίος καὶ ἡ πολιτεία καθαγιασμένων μορφῶν τοῦ Χριστιανισμοῦ στὴν εὐρύτερη γεωγραφικὴ περιοχὴ τῆς Θράκης, κατὰ τὴ διάρκεια μιᾶς χρονικῆς διαδρομῆς ποὺ ἐκτείνεται ἀπὸ τὰ χρόνια τῶν διωγμῶν μέχρι τὴν ἅλωση τῆς τοῦ Κωνσταντίνου.

Στὸ βιβλίο αὐτὸ καταγράφονται τὰ μαρτύρια τῶν σαράντα γυναικῶν καὶ τοῦ ἁγίου Ἀμμῶν. Τὸ 313, οἱ γυναῖκες αὐτές, ἐπὶ βασιλείας Λικινίου, μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Ἀδριανούπολη, ἐπειδὴ ἀρνήθηκαν νὰ προσκυνήσουν τὰ εἴδωλα τῶν ἐθνῶν, τὸ «ἀργύριον» καὶ τὸ «χρυσίον», ὑπέστησαν φοβερὰ μαρτύρια. Τὶς ὁδήγησαν στὴν Ἡράκλεια, ὅπου ἄλλες ἀποκεφάλισαν μαζὶ μὲ τὸν δάσκαλό τους, διάκονο Ἀμμῶν, ἄλλες κατέκαυσαν, ἄλλες κατακρεούργησαν κι ἔτσι ἔλαβαν μὲ τὸ μαρτύριό τους τὸν ἀμαράντινο στέφανο τῆς ἀθανασίας. Ἡ μνήμη τους τιμᾶται τὴν 1η Σεπτεμβρίου.